Okap koło Wapiennika to interesujące schronisko usytuowane w grupiePomorskich Skał, które znajduje się po północno-zachodniej stronie Olkusza, w malowniczym województwie małopolskim, a dokładniej w powiecie olkuskim. Warto zaznaczyć, że schronisko ulokowane jest w osiedlu Pomorzany, na wschodnim obrzeżu ulicy Długiej, na terenie Wyżyny Olkuskiej, będącej częścią większej struktury geologicznej, jaką jest Wyżyna Krakowsko-Częstochowska.
Sama lokalizacja schroniska nie jest przypadkowa; znajduje się ono w bezimiennej skale, nieco poniżej szczytu wzniesienia, na północnej stronie skały Przełaz. Ciekawym aspektem tego miejsca jest fakt, iż nieopodal, po północnej stronie, odkryjemy w skalnej szczelinie mur, który posiada otwór na dolnej części. Ten mur jest pozostałością po dawnym wapienniku, co nadaje miejscu dodatkowej wartości historycznej.
Sam kształt schroniska przyciąga uwagę – ma ono postać okapu pod wyraźnie przewieszoną ścianą, zbudowaną z późnojurajskich wapieni. Równy strop schroniska utrzymuje stałe nachylenie. Co ciekawe, na ścianach oraz stropie nie odnajdziemy jakichkolwiek nacieków, co może sugerować, że schronisko jest dobrze zabezpieczone. Namulisko z kolei składa się głównie z próchnicy, co może mieć wpływ na charakterystykę mikroekosystemu w tym miejscu.
Interesującym faktem jest to, że schronisko to nie posiada własnego mikroklimatu, a jego wnętrze oświetlane jest wyłącznie światłem słonecznym. Prawdopodobnie powstało ono w wyniku eksploatacji wapienia w przeszłości. Kiedyś znajdowało się na otwartym terenie, izolowane niewielką polanką, jednak obecnie otoczone jest chaszczami, co zmienia jego otoczenie i wpływa na dostępność dla zwiedzających.
Historia poznania i dokumentacji
Wieloletnia historia schroniska miejscowej ludności pozostawała w cieniu literackiej dokumentacji, mimo iż znane było od dawna. Jego znaczenie zaczęło być dostrzegane dopiero w późniejszych latach. W listopadzie 1988 roku, na zlecenie Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych z województwa katowickiego, podjęto prace nad pomiarem schroniska oraz jego szczegółową dokumentacją.
Współpraca w tym zakresie miała miejsce między A. Poloniusem oraz J. Sławińskim, którzy zrealizowali zadanie z wielką starannością. To oni byli odpowiedzialni za pomiary i ich dokładne opisanie. A. Polonius, oprócz pomiarów, przygotował również plan schroniska, który stał się podstawą dalszego badania i rozwoju tej miejsca.
Przypisy
- a b c d AdamA. Polonius AdamA., Okap koło Wapiennika, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 11.07.2019 r.]
- a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 12.07.2019 r.]
- Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 1998.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Kopiec Kościuszki w Olkuszu | Schronisko w Starym Łomiku | Okap z Półką na Pomorskich Skałach | IKS Olkusz | SPR Olkusz | Bazylika kolegiacka św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu | Baszta w Olkuszu | Olkuska Fabryka Naczyń EmaliowanychOceń: Okap koło Wapiennika