Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych

---

Historia

W 1922 roku, po przeprowadzeniu nacjonalizacji, przedsiębiorstwo zyskało nowy statut oraz nazwę „Olkusz” Fabryka Naczyń Emaliowanych Spółka Akcyjna. W ciągu sześciu lat, do 1928 roku, zatrudnienie w zakładzie wynosiło około 2500 pracowników.

W 1948 roku, na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu, fabryka została przekształcona w przedsiębiorstwo państwowe, przyjmując nazwę Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych Spółka Akcyjna. Przekształcenie to było zgodne z decyzjami rządowymi, które nałożyły na zakłady przemysłowe obowiązek specjalizacji. W związku z tym fabryka skupiła się przede wszystkim na produkcji naczyń emaliowanych i aluminiowych.

W 1958 roku zainaugurowano okres znacznej rozbudowy fabryki, co było konsekwencją pożaru, który zniszczył jedną czwartą powierzchni produkcyjnej. W miejsce spalonej części zakładu wzniesiono nowoczesne budynki produkcyjne dla emalierni, a także zainstalowano nowoczesne urządzenia, w tym trawiator mechaniczny oraz piece do wypalania powłok emalierskich. Wprowadzono także dokumentację i urządzenia niezbędne do produkcji taśmowej.

Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, w fabryce skonstruowano pierwsze polskie pralki automatyczne, oparte na wzorach zachodnich. Niestety, produkcja tej nowinki zatrzymała się po wytworzeniu jedynie 50 egzemplarzy. Rok 1964 przyniósł również premierę pierwszej w Polsce tłoczonej wanny kąpielowej. Asortyment produkcyjny OFNE, w miarę upływu czasu, został rozszerzony o zlewozmywaki, które stały się pilną potrzebą w rozwijającym się budownictwie. W 1971 roku fabryka rozpoczęła także produkcję sprzętu dla wojska. W lokalnej społeczności zyskało popularność powiedzenie: „jakich by człowiek stamtąd nie wyniósł części, po złożeniu zawsze wychodzi karabin”.

W latach siedemdziesiątych XX wieku, liczba zatrudnionych w zakładzie wzrosła do około 6000 pracowników.

Anegdota głosi, że w latach osiemdziesiątych uboczną produkcją OFNE były garnki przeznaczone do lokalnej potrawy – pieczonych ziemniaków, znanych jako pieczonki, oraz niezbędne do nich trójnogi. Jesienne miesiące przynosiły natomiast produkcję karmników dla ptaków, które dzieci z olkuskich szkół wykorzystywały na zajęciach praktyczno-technicznych, często zdobywając za nie zasłużone oceny.

W dniu 1 kwietnia 1992 roku, przedsiębiorstwo państwowe Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych Spółka Akcyjna zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, noszącą nazwę Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych „Emalia” Spółka Akcyjna.

W 1993 roku, na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia, fabryka została włączona do Programu Powszechnej Prywatyzacji przez Narodowe Fundusze Inwestycyjne w tzw. I transzy. W wyniku tego procesu, akcje Spółki w dniu 12 września 1995 roku zostały przekazane do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, a wiodący pakiet objął VII NFI im. Kazimierza Wielkiego S.A.

W latach 1999–2002 prowadzono proces restrukturyzacji Spółki, mający na celu przystosowanie jej struktury organizacyjnej oraz asortymentu do bieżących potrzeb rynku. W 2002 roku, pełny pakiet akcji Olkuskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych „Emalia” S.A. został nabyty przez rodzinę Cader, która zainicjowała restrukturyzację oraz modernizację zakładu.

Kontrowersje

W 2008 roku na bazie przekształcenia prywatnej firmy Emalia Olkusz sp. z o.o., która została założona w 2002 roku, powstała nowa jednostka o nazwie Emalia Olkusz S.A. Jej numer w Krajowym Rejestrze Sądowym to 0000298230. Proces ten był wynikiem wykreślenia wcześniejszej spółki z rejestru. Dwie firmy o zbliżonej nazwie, zawierającej przymiotnik „Emalia” oraz nazwę miasta „Olkusz”, przyczyniły się do nieporozumień na rynku dotyczących uprawnień do korzystania z historycznego znaku towarowego „Olkusz”, który był umieszczany na oferowanych produktach. Warto zaznaczyć, że prawo do używania tego znaku po nabyciu pełnego pakietu akcji miał jedynie prywatny inwestor, będący właścicielem Olkuskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych „Emalia” S.A.

Niestety, firma Emalia Olkusz S.A. ogłosiła upadłość w 2014 roku z powodu nagromadzonych długów, co doprowadziło do jej likwidacji. Dnia 23 lutego 2021 roku nastąpiło wykreślenie spółki Emalia Olkusz S.A. z Krajowego Rejestru Sądowego, co oznaczało oficjalny koniec tej jednostki.

Upadłość Emalii Olkusz S.A. wywołała kolejne nieporozumienia i zamieszanie w mediach. Pojawiły się liczne nieścisłości w publikacjach, które błędnie informowały o upadku historycznej firmy – Olkuskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych „Emalia” S.A., co prowadziło do mylnych wniosków na temat likwidacji produkcji ich wyrobów. W rzeczywistości jednak ta firma w dalszym ciągu funkcjonuje na rynku.

Stan obecny

Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych „Emalia” S.A. jest prywatnym producentem znanej marki „Olkusz”, oferującym różnorodne produkty, w tym wanny, zlewozmywaki, brodziki, garnki, patelnie, naczynia, miski, brytfanny, kubki oraz pokrywki. Każdy wyrób odznacza się charakterystycznym logotypem czerwonego czajnika, na którym widnieje nazwa firmy oraz napis Olkusz.

Fabryka współpracuje z renomowanymi przedsiębiorstwami, takimi jak Du Pont, Preussag, Krupp, Dr Shmitz-Appelt oraz August Läpple. Wyroby tej firmy są sprzedawane na rynkach międzynarodowych, zdobywając uznanie w krajach Europy Zachodniej, Skandynawii oraz w byłych republikach ZSRR.

„Licząca już 115 lat tradycja produkcji naczyń emaliowanych przetrwała wiele przemian, nie tylko historycznych, a ich ciągła obecność na naszych stołach jest najlepszym świadectwem ich najwyższej jakości i ponadczasowego wzornictwa – podkreślał w sierpniu 2022 Paweł Cader, prezes olkuskiej Emalii.”

Olkuska fabryka to nie tylko przykłady wysokiej jakości produktów, ale również symbol ciągłości i zaangażowania w rozwój tradycji rzemieślniczej. To miejsce, które łączy doświadczenie minionych lat z nowoczesnymi standardami produkcji, zapewniając w ten sposób trwałość i estetykę w codziennym użyciu.

---

Oceń: Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych

---