Wiesław Banyś, urodzony 30 sierpnia 1951 roku w Olkuszu, to wybitny przedstawiciel polskiej filologii romańskiej, który zyskał uznanie w środowisku akademickim. Jako profesor nauk humanistycznych, pełnił funkcję profesora zwyczajnego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, gdzie miał ogromny wpływ na rozwój tej dziedziny nauki.
W latach 2008–2012 oraz 2012–2016, Wiesław Banyś sprawował funkcję rektora tej uczelni, co świadczy o jego zaangażowaniu i dedykacji w kształtowaniu polskiego systemu edukacji. Dodatkowo, był przewodniczącym Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, co podkreśla jego znaczącą rolę w polskim szkolnictwie wyższym.
Życiorys
Studia z zakresu filologii romańskiej Wiesław Banyś ukończył w 1974 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego praca doktorska, zatytułowana Ambiguïté référentielle des descriptions indéfinies en français, została obroniona na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w 1981 roku. W 1990 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Neofilologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, opierając się na rozprawie pt. Théorie sémantique et „si…alors”. Aspects sémantico-logiques de la proposition conditionnelle. 1 stycznia 2001 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.
Profesjonalne życie zawodowe Banysia związane jest z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, gdzie osiągnął tytuł profesora zwyczajnego w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki. W czasie swojej kariery pełnił różnorodne funkcje, w tym zastępcy dyrektora Instytutu Filologii Romańskiej w latach 1999–2002 oraz dyrektora tego instytutu w latach 2002–2005. Od 1991 roku kierował Zakładem Językoznawstwa Romańskiego. W latach 1994–1996 był prodziekanem ds. współpracy zagranicznej i nauki Wydziału Filologicznego, a następnie dziekanem tego wydziału od 1996 do 2002 roku. Od 2005 roku był dyrektorem Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki oraz prorektorem ds. nauki (2002–2005) i informatyzacji (2005–2008). Na rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach został wybrany 1 kwietnia 2008 roku, uzyskując reelekcję na drugą czteroletnią kadencję 27 marca 2012 roku.
W ciągu swojej kariery odbył wiele staży naukowych na uniwersytetach francuskich, w tym także na Sorbonie, a ponadto był profesorem wizytującym na Université Sorbonne Paris Nord. Z tego powodu został członkiem licznych towarzystw językoznawczych, zarówno polskich, jak i zagranicznych, w tym francuskich i amerykańskich. Został także wybrany na przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich, pełniąc tę funkcję w kadencji 2008–2012, a także Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich w kadencji 2012–2016. W 2015 roku został członkiem zarządu Europejskiego Stowarzyszenia Uniwersytetów.
W swoim dorobku naukowym specjalizuje się w zagadnieniach związanych z językoznawstwem ogólnym oraz romańskim, zwłaszcza gramatyką semantyczną i lingwistyką kognitywną. Ponadto, zajmuje się tematyką z zakresu językoznawstwa stosowanego, która obejmuje językoznawstwo komputerowe, tłumaczenie automatyczne oraz tłumaczenie z użyciem technologii komputerowych.
Odznaczenia i wyróżnienia
W ciągu swojej kariery, Wiesław Banyś został odznaczony licznymi nagrodami oraz wyróżnieniami, które świadczą o jego znaczących osiągnięciach w dziedzinie edukacji i nauki. Poniżej przedstawiamy najbardziej istotne z nich:
- Srebrny Krzyż Zasługi (1991 i 1993),
- Złoty Krzyż Zasługi (1998),
- Złota Odznaka „Za zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego” (2005),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2008),
- Order Palm Akademickich (Francja, 2006 i 2010),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2011),
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 2014),
- Krzyż Oficerski Orderu Leopolda (Belgia, 2016),
- Srebrny Medal za Zasługi dla Policji (2013),
- Doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (2014) oraz Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej (2018).
Przypisy
- Wręczenie medali „Za zasługi dla Policji”. policja.gov.pl, 12.12.2013 r. [dostęp 16.05.2023 r.]
- Anna Gumułka: Prof. Wiesław Banyś doktorem honoris causa Akademii WSB. dzieje.pl, 25.05.2018 r. [dostęp 16.01.2023 r.]
- Medal Oficera Orderu Leopolda dla JM Rektora UŚ prof. Wiesława Banysia. us.edu.pl, 10.06.2016 r. [dostęp 15.06.2016 r.]
- JM Rektor UŚ prof. Wiesław Banyś doktorem honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. us.edu.pl, 30.04.2014 r. [dostęp 26.03.2016 r.]
- Wręczenie insygniów Kawalera Legii Honorowej prof. Wiesławowi Banysiowi. us.edu.pl, 12.05.2014 r. [dostęp 26.03.2016 r.]
- Wręczenie Orderu Kawalera Legii Honorowej profesorowi Wiesławowi Banysiowi. ambafrance-pl.org, 07.05.2014 r. [dostęp 08.05.2014 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29.09.2011 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2011 r. nr 111, poz. 1131).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21.09.1998 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 1998 r. nr 40, poz. 551).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11.08.1993 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 1993 r. nr 47, poz. 450).
- Prof. Wiesław Banyś ponownie rektorem Uniwersytetu Śląskiego. dziennikzachodni.pl, 27.03.2012 r. [dostęp 26.03.2016 r.]
- Prof. dr hab. Wiesław Banyś, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 26.03.2016 r.]
- Prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś: Sylwetka. us.edu.pl. [dostęp 26.03.2016 r.]
- Prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś – Rektor Uniwersytetu Śląskiego 2008–2012. us.edu.pl. [dostęp 26.03.2016 r.]
- a b c Curriculum vitae: Wiesław Stanisław Banyś. us.edu.pl. [dostęp 26.03.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Kłapciński | Marcin Biem | Ewa Sowa | Barbara Głowacka | Krystyna Zgrzebnicka | Wojciech Rotarski | Marcin Bylica | Wiesław Opalski | Józef LamerOceń: Wiesław Banyś